Klub sportowy jako podstawowa jednostka organizacyjna w sporcie

Ustawa o sporcie nie precyzuje, jaką formę prawną powinien mieć klub sportowy, nie podaje jego definicji, wskazuje jedynie, że musi posiadać osobowość prawną. Twórcy takiej organizacji mogą sami zdecydować o jej formie w zależności od swoich potrzeb i możliwości.

Klub sportowy może funkcjonować w następujących formach jako:

stowarzyszenie lub fundacja zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS),(działających na podstawie art. 9 ustawy Prawo o stowarzyszeniach), które jest organizacją społeczną powołaną przez grupę ludzi mających wspólne zainteresowania bądź cele;
uczniowski klub sportowy, (działający na podstawie art. 4 ustawy o sporcie), zajmujący się szkoleniem młodzieży i zgodnie z ustawą nie posiadający uprawnień do prowadzenia działalności gospodarczej (nie jest wpisany do KRS);
stowarzyszenie wpisane do ewidencji starosty właściwego ze względu na siedzibę klubu, wtedy, gdy nie prowadzi działalności gospodarczej (jej prowadzenia nie może przewidywać statut, ponieważ wtedy należy zarejestrować się w KRS);
spółka kapitałowa, tj. zarejestrowanych w KRS spółek z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółek akcyjnych (podmioty te są przedsiębiorstwami prowadzącymi działalność gospodarczą); taką formę prawną ma wiele piłkarskich klubów pierwszoligowych;
fundacja - organizacja pozarządowa, które działa dzięki kapitałom przeznaczonym na określony cel oraz posiadająca reguły dysponowania nimi. Jest to forma bezosobowa (nie ma członków);
spółdzielnia czyli dobrowolnego zrzeszenia nieograniczonej liczby członków (nie mniejszej niż 10).

Poniżej szerzej opisano, najbardziej popularne formy prawne funkcjonowania klubu sportowego. Nie można jednoznacznie określić najlepszego sposobu działania takiej organizacji. Wybór należy dostosować do celu strategicznego klubu, dyscyplin które będzie zrzeszał oraz od struktury wiekowej i ilości członków.

Klub sportowy może funkcjonować w formie stowarzyszenia. Może je prowadzić w dowolnym celu oczywiście w granicach prawa. Do jego założenia potrzeba minimum 7 osób posiadających obywatelstwo polskie. W tym przypadku należy powołać Komisję Rewizyjną, a zarząd wykonuje wolę Walnego Zebranie Członków, a także odpowiada przed nim za swoje działanie. Niestety nie każdy członek ma prawo głosu na zebraniach. Stowarzyszenie powstaje w celach niezarobkowych i wiąże się z obowiązkami takimi jak: składanie corocznego sprawozdania finansowego do Urzędu Skarbowego, wyodrębnienie działalności odpłatnej i nie odpłatnej pożytku publicznego oraz wyszczególnienie działalności gospodarczej. Do mocnych stron stowarzyszenia można zaliczyć brak obowiązku składania sprawozdań z działalności statutowej oraz fakt iż składki członkowskie mogą być źródłem finansowania. Ważne jest również to, że do realizacji celów wymienionych w ustawie o podatku dochodowych od osób prawnych mogą korzystać ze zwolnienia podatkowego.

Kiedy chcemy prowadzić klub sportowy w formie fundacji należy określić realny cel, który jest społecznie lub gospodarczo użyteczny i zgodny z prawem. Każdy może być członkiem organizacji, z pełnym prawem do głosowania. Nie ma również ograniczeń co do ilości członków. Zarząd może być jednoosobowy, co ułatwia podejmowanie decyzji oraz prowadzenie spraw fundacji. Nie ma również obowiązku powołania organu kontroli wewnętrznej. Musimy jednak pamiętać, że taka forma służy jedynie do celów niezarobkowych oraz nie możemy wspierać członków fundacji. Należy składać sprawozdanie z działalności wobec ministra wskazanego przez fundatora (którego majątek stanowi podstawę działania). Kolejnymi utrudnieniami jest duży formalizm funkcjonowania, wiele organów kontroli oraz fakt, iż składki członkowskie nie mogą stanowić źródła finansowania. W przypadku likwidacji majątek musi zostać przekazany innej fundacji.

Często spotykaną formą prowadzenia klubu jest UKS (Uczniowski Klub Sportowy). Posiada on osobowość prawną, lecz nie wymaga wpisania do KRS. Jest tworzony tylko do realizacji celów w zakresie kultury fizycznej. Funkcjonuje w oparciu o przepisy i zasady przewidziane dla stowarzyszeń, a do realizacji celów wymienionych w ustawie o podatku dochodowych od osób prawnych może korzystać ze zwolnienia podatkowego. Musi wyodrębnić działalność odpłatną i nieodpłatną pożytku publicznego. Do jego założenia potrzeba minimum 7 osób. Każdy z założycieli powinien posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. Członkiem może być jedynie obywatel Polski. Najważniejszy organ to Walne Zebranie Członków – jego liczebność i kolegialność utrudnia demokratyczne prowadzenie działań. Kolejnymi wadami UKS jest brak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej oraz to, iż nie wszyscy członkowie mają prawo głosu na zebraniach. Jednak ma również sporo zalet jak: niski poziom formalizacji (nie musi składać corocznych sprawozdań z prowadzonej działalności, nie uiszcza opłaty skarbowej za wpłaty na rzecz UKS), możliwość finansowania stypendiów dla zawodników.

W klubie sportowym działającym jako spółdzielnia zarząd pracuje społecznie i może domagać się zwrotu tylko poniesionych kosztów. Tego typu klub zobowiązany jest widnieć w spisie KRS oraz posiadać minimum dziesięć osób fizycznych lub trzy osoby prawne. Najważniejszym organem klubu działającego jako spółdzielnia jest Walne Zebranie Członków, którego liczebność i kolegialność utrudnia demokratyczne prowadzenie działań. Każdy kto spełni ustawowe warunki może być członkiem owego klubu, a waga jego głosu nie zależy od wysokości wniesionych wpływów. Klub sportowy działający jako spółdzielnia opiera się na mechanizmie dziedziczenia udziałów, jego majątek stanowi prywatną własność członków, a przez nabycie udziałów może stać się wspólnikiem prawa handlowego. Taki klub nie wymaga minimalnego wkładu na kapitał spółdzielni, a jego członkowie nie odpowiadają swoim majątkiem za zobowiązania spółdzielni.

Zrzeszenie sportowe w formie spółki kapitałowej, by zostać sformalizowane musi być uwzględnione w spisie KRS, założycielem może być osoba fizyczna lub prawna. W tym typie klubu istnieje potrzeba zachowania formy aktu notarialnego dla aktu założycielskiego oraz konieczny jest wkład kwot : 5.000zł dla spółki z.o.o. lub 100.000zł dla spółki S.A. W momencie wnoszenia wkładu niepieniężnego na rzecz spółki przenosi się także prawo własności do danego przedmiotu. Wadą klubu w formie spółki kapitałowej są duże koszty związane z sądownictwem oraz sporządzaniem aktu notarialnego podczas zakładania klubu, natomiast dużą zaletą jest brak ograniczeń w zatrudnieniu oraz łatwość w zarządzaniu i podejmowaniu decyzji przez wybrane organy. Większość zrzeszonych członków klubu nie może go „przejąć”, a odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest równa wysokości kapitału zakładowego.

W Polsce najczęściej mamy do czynienia z klubami sportowymi w formie stowarzyszenia, bądź uczniowskiego klubu sportowego. Są one najprostsze do założenia i prowadzenia. Jednak zawsze pozostają zależne od środków publicznych. Nie mogą one generować zysków. Ta sytuacja wygląda nieco inaczej w krajach takich jak: Stany Zjednoczone Ameryki, Niemcy, Francja, gdzie zrzeszenie sportowe jest nie tylko ośrodkiem szkolenia, ale również świetnie działającą i prosperującą firmą. Dlatego przeważają tam kluby w formie spółek kapitałowych notowanych na giełdzie. Często posiadają one swoje komercyjne produkty np. koszulki, gadżety, usługi (np. obozy sportowe), z których finansują działalność.

Tagi: klub sportowy formy prawo