Pewność - niepewność. Co wybierasz? 

Niezależnie od tego w jakim momencie sezonu aktualnie się znajdujesz, z pewnością zastanawiałeś się co przyniesie nadchodzący rok w twojej karierze. A gdyby tak przyniósł więcej pewności siebie i umiejętność kontroli stresu na starcie? Jeśli jest to jeden z twoich celów na ten rok, albo już działasz w tym kierunku, to wiedz, że nie jesteś sam. Każdy z zawodników potrzebuje pewności siebie i chce ją rozwijać. Pewność siebie i poczucie skuteczności wzbudza poczucie kontroli nad zadaniem i samym startem, co pozwala ci działać efektywniej i osiągać lepsze rezultaty. Na pewno zdarzyło ci się obserwować innych utytułowanych zawodników, podziwiając ich opanowanie 
i pewną siebie postawę tuż przed startem. Ile razy zdarzyło ci się myśleć, że tylko ty 
w całej stawce czujesz stres i niepewność na starcie? Nic bardziej mylnego. Każdy z tych zawodników, który teraz prezentuje pewność siebie, wypracował to. Ty też możesz. Jeśli wybierasz pewność ponad niepewność, zobaczmy jak możesz zacząć działać. 
 

Dlaczego jednym jest łatwiej niż innym?

Pewność siebie to nic innego jak wiara w siebie potwierdzona własnymi doświadczeniami i skutecznością działania. W ostatecznym rozrachunku to kim jesteś 
i jak działasz daje ci pewność, że jesteś w stanie osiągnąć to co sobie zaplanujesz. O ile wiele masz okazji do gromadzenia doświadczeń sukcesu w sporcie, wiara w siebie jest kwestią wrodzoną, kształtuje się również podczas dorastania i jest zależna od sposobu wychowania oraz najbliższego środowiska. Zawodnik, który wierzy w siebie ma łatwość wzmacniania pewności siebie poprzez gromadzenie pozytywnych doświadczeń, śledzenie sukcesów i potwierdzanie przy tym poczucia własnej skuteczności. 

W sytuacji, gdy zawodnik, z natury, posiada niską wiarę w siebie, przejawia trudność 
z zaakceptowaniem swoich sukcesów, progresu umiejętności, a tym bardziej drobnych codziennych dokonań. Zaprzeczenie własnej sprawczości w osiąganych rezultatach to bardzo często ucieczka przed oceną i weryfikacją swoich zdolności i umiejętności. Taka postawa bardzo utrudnia  proces budowania trwałej pewności siebie.
 

Dlaczego pewność siebie jest potrzebna na starcie?

Lęk przed startem i negatywnymi konsekwencjami twoich wyników, pojawia się gdy nie masz świadomości wykonanej pracy i nie zgromadziłeś wystarczających dowodów na to, że jesteś gotowy do rywalizacji. Fundamentem pewności siebie jest świadomość wykonanej pracy i doświadczenie sukcesu, którego czujesz się autorem. Budowanie pewności siebie jest więc procesem, który trwa równolegle z procesem treningowym i niezbędne są do tego codzienne działania, które utrwalą odpowiednie procesy myślowe. Pozytywne nawyki myślowe i prawidłowe reakcje na codzienne sytuacje treningowe pozwolą ci wypracować poczucie kontroli i opanowanie emocji na starcie. Najprostszą metodą jest dodanie do swojej rutyny kilku niepozornych czynności. Zacznij od prowadzenia zeszytu sukcesu. Poświęć 5-10 minut wieczorem na krótką refleksję na temat tego czego dzisiaj dokonałeś i z czego jesteś dumny. Pomyśl jakie miałeś przed sobą wyzwania i jak je zrealizowałeś. Jeśli popełniłeś jakieś błędy, zastanów się jak zadziałasz przy najbliższej, podobnej sytuacji. 

Pamiętaj, że planując codzienne działania i monitorując swoją skuteczność w ich wykonaniu, jesteś w stanie doszukać się codziennych małych sukcesów, które utwierdzają cię potem w przekonaniu o gotowości do startu. Bardzo często zawodnicy popadają w codzienną rutynę treningową i nie dostrzegają swoich małych dokonań i progresu umiejętności, doceniając tylko swoje spektakularne sukcesy. Odpowiednia skala do mierzenia progresu elementów treningu i twoich umiejętności, pozwoli ci znajdować więcej dowodów na to, że możesz się rozwijać i każdy trening ma znaczenie. To te małe zmiany budują poczucie skuteczności działania, a monitorowanie i notowanie tych zmian staje się niepodważalnym argumentem w kwestii pewności siebie i kontroli na starcie. Jeśli wiesz, że solidnie wykonałeś program treningowy i każdy jego detal. Jak się wtedy czujesz? Jednym słowem- pewnie. 
 

Dlaczego warto powspominać? 

Pewność siebie pochodzi z wiedzy zawodnika. Wiedzy, że możesz dokonać wszystkiego czego chcesz. Nie ma lepszego argumentu, który umocni tę wiedzę niż sukces, mistrzostwo czy zwycięstwo. Jeśli widzisz sportowców i drużyny, którzy utrzymują się na fali zwycięstw, to już wiesz, że najzwyczajniej mają dość dowodów na swoją kompetentność i wiedzą, że mogą dokonywać wielkich rzeczy. Pewność siebie daje im kontrolę nad wykonaniem zadania, a opanowanie i koncentracja polepsza efektywność działania, umożliwiając kolejne zwycięstwa. Wykorzystaj swoje uczucie sukcesu, którego już kiedyś doświadczyłeś. Przypomnij sobie to jak prezentowałeś swoje mistrzowskie umiejętności i jakie towarzyszyły ci wtedy emocje. Radość, duma, spełnienie, satysfakcja, co jeszcze? Jeśli kiedyś potrafiłeś, to teraz też potrafisz. Poświęć chwilę na opracowania opisu tej sceny i uczuć. Przypomnij tę wizję w formie krótkiej wizualizacji i zwróć uwagę na emocje przed startem. Nawet jeśli towarzyszyła ci wtedy nuta niepewności, uświadomisz sobie, że byłeś wstanie przekuć tę odrobinę niepewności w sukces. Każde takie doświadczenie to budulec trwałej, prawdziwej pewności siebie. 

I tak, planując i wyobrażając sobie kolejne starty, patrz na siebie i obserwuj pewne siebie ruchy, gesty i mimikę twarzy. Zaplanuj pewny siebie głos wewnętrzny. Podsumowując, wybierz pewność, buduj pewność, wizualizuj sobie pewność. 



Joanna Budzis
STREAMLINE Leadership Academy

Psycholog sportu, absolwentka University of Pittsburgh (USA), absolwentka Uniwersytetu SWPS, Olimpijka, V-ce mistrzyni Europy i wielokrotna mistrzyni Polski w pływaniu. Zawodniczka amerykańskiej drużyny uniwersyteckiej PITT w lidze NCAA i kapitan drużyny akademickiej. Założycielka STREAMLINE Leadership Academy, Centrum Psychoedukacji Sportowców.
 

---